اداره کل دامپزشکی استان یزد

تولید یک مقوله پیچیده است که فاکتورهای مختلفی روی آن اثر دارد و هر کدام از فاکتورها را باید جداگانه به‌دقت مورد بررسی قرار داد.
اما آنچه از بازدید امروز از گاوداری مورد نظر مشخص شد این بود که گاوها کمتر خوابیده‌اند و بیشتر ایستاده‌اند.
گاو باید حدود 12 ساعت در روز دراز بکشد و بخوابد، هر چه از این مدت کمتر شود، تولید شیر گاو کم می‌شود.
در مقابل هرچه گاو بیشتر بخوابد، تولید شیر او بیشتر می‌شود. به ازای هر یک ساعت که گاو بیشتر می‌خوابد، حدود 5/1 لیتر بیشتر شیر تولید می‌کنند.
اما دامدارها توجه داشته باشند که جایگاه گاوها باید به‌گونه‌ای باشد که گاو حدود 12 ساعت در طول روز دراز بکشد و بخوابد.
 اگر بستر جایگاه بتن و یا خیلی سفت باشد، باید روی آن بستر نرم بریزیم. معمولاً در تابستان این مشکل کمتر است، چون کود خود گاوها نقش بستر را بازی می‌کند و گاوها می‌توانند استراحت کنند.
اما برای زمستان که بستر خیس می‌شود و گاوها نمی‌توانند استراحت کنند، مشکلاتی ایجاد می‌شود. خیلی مهم است که در گاوداری بستر خشک داشته باشیم.
بعضی از گاودارها کودشان را نمی‌فروشند، جایی آن‌ها را انبار می‌کنند و دوباره در زمستان از این کودها بعنوان بستر گاوهایشان استفاده می‌کنند.
پس بستر گاوها باید طوری باشد که گاو را ترغیب کند بیشتر بخوابد. هر چه گاو بیشتر بخوابد، تولید آن بیشتر می‌شود و لنگش هم در بین آن‌ها کمتر دیده می‌شود. البته در یزد در تابستان به دلیل مسئله استرس گرمایی گاوها تمایل کمتری به خوابیدن دارند.
سعی کنیم از طریق افزایش ارتفاع سقف در هنگام ساخت و با تعبیه فن و مه‌پاش به حل مشکل کمک کنیم. برای این که گاو بیشتر استراحت کند (بخوابد) و همیشه ظاهرش تمیز باشد، در بعضی از گاوداری‌ها از سیستم فری استال استفاده می‌شود.
موضوع دیگر بحث رسیدگی به سم گاوها است. هر گاوداری باید سالی یک‌بار و ترجیحاً دو بار، با به‌کارگیری یک سم چین مجرب اصلاح سم را انجام دهد. این کار در افزایش تولید شیر گاوها مؤثر است.
گاو لنگ مطمئناً تولید شیر کمتری دارد و علاوه بر آن دیرتر آبستن می‌شود که هر دو مورد برای دامدار ضرر اقتصادی زیادی دارد. ضمناً دامدارهای ما باید به راهروهایی که گاوها راه می‌روند توجه داشته باشند تا آسیبی به سم گاوها وارد نکند و برای سم گاوها مشکلی ایجاد نشود.