اداره کل دامپزشکی استان یزد

گاوداری آقای ... چندین سال قبل ساخته‌شده و لذا طراحی و ساخت آن روی حساب‌وکتاب نبوده است. معمولاً ساخت آخور هم تقلیدی بوده، ولی حالا علم پیشرفت کرده، می‌گویند که گاو برای غذا خوردن باید شرایطی مثل چرای طبیعی داشته باشد. گاو باید غذا را از زمین بردارد و بخورد. چون هرچه سر گاو در زمان غذا خوردن به زمین نزدیک‌تر باشد، بزاق بیشتری ترشح می‌شود. آن‌وقت PH شکمبه بهتر تعدیل‌شده و بیماری‌های گوارشی و متابولیکی در گاو کمتر ایجاد می‌گردد. این‌طور بیان می‌کنند که کف آخور از جایی که گاو می‌ایستد، فقط 10 تا 15 سانتی‌متر بالاتر باشد. با انجام این کار، غذا دادن به گاو هم راحت‌تر می‌شود. کارگر مجبور نیست گونی غذا را بلند کند و یک متر بالا بیاورد و به داخل آخور بریزد. غذا را همان جا روی زمین داخل آخور می‌ریزد، کار برای کارگر هم خیلی راحت‌تر است. اگر هم گاو در حین غذا خوردن، غذا را این طرف یا آن طرف ریخت، راحت‌تر جمع می‌شود. در فرم جدید، آخور فقط یک طرف دیواره دارد، طرف بیرون اصلاً دیواره وجود ندارد. در این حالت دور ریز غذا هم کمتر است و تمیز کردن آخور هم راحت‌تر انجام می‌شود. ما توصیه می‌کنیم که ایشان، به دلیل قیمت غذا و بحث اقتصادی آن و سلامت گاوها، به‌تدریج آخورهای فعلی را خراب کنند و بر اساس طراحی جدید آخورها را بسازند. در فرم جدید، آخور فقط لبه داخلی دارد، یعنی جایی که گاو می‌ایستد حدود 70  سانتی‌متر از کف زمین دیواره دارد (برای گاو بالغ). برای گوساله‌ها این دیواره باید کوتاه‌تر باشد (معادل فاصله کف زمین تا زیر سینه آن‌ها). برای گاوهای بالغ پهنای مورد نیاز آخور حدود 90 سانتی‌متر است، چون هم تخلیه و هم جاروب کردن غذا راحت‌تر است. طول آخور باید به‌اندازه‌ای باشد که جا برای همه گاوها باشد. به‌عبارت‌دیگر گاوها به‌راحتی و در شرایط یکسان غذا بخورند. در غیر این صورت، گاوها دچار مشکلات گوارشی و کاهش تولید می‌شوند و در موازنه منفی انرژی قرار می‌گیرند. برای هر گاو بالغ حدود 60 تا 70 سانتی‌متر طول آخور نیاز است. در جایگاه میزان آخور نسبت به گاوهای موجود سالن باید 10% بیشتر باشد. در گاوهای شکم اول رقابت بر سر غذا خوردن با گاوهای بزرگ‌تر وجود دارد. با افزایش میزان آخور این رقابت به حداقل می‌رسد. گاوهای شکم اول به علت اینکه جثه‌شان کوچک‌تر است، مستعد اسیدوز تحت حاد شکمبه هستند، لذا اگر کمتر غذا می‌خورند و مشکلات متابولیکی در آن‌ها بیشتر می‌شود. لذا بهتر است که آنها سالن جداگانه ای داشته باشند. ضمناً آخورها باید مسقف باشند تا غذا در تابستان کمتر آفتاب بخورد و یا در زمستان روی غذا باران نریزد. این کار باعث کاهش استرس گرمایی هم می‌گردد. رعایت نکات ریز در گاوداری بر سلامت گاوها تأثیر دارد و لذا دامدار باید به آن‌ها توجه دقیق نماید