اداره کل دامپزشکی استان یزد

حدود 30 سال است که آقای ... گاوداری دارند، ولی متأسفانه پیشرفت قابل‌توجهی در گاوداری نداشته اند. علت این است که اصلاً سیاست حذف را در گاوداری اعمال نکرده‌اند.
برای پیشرفت لازم است که گاوهای بد را از گاوداری حذف کنیم. گاو بد گاوی است که تولید شیر او کم باشد و یا آبستن نشود. وقتی گاو زایمان کرد، باید تولید شیر او در ماه دوم بعد از زایش به 40 لیتر برسد. اگر شیر گاو کمتر از این مقدار باشد، گاوداری صرفه اقتصادی ندارد. وجود گاو خوب و پرتولید بقاء گاوداری را تضمین می‌کند.
نگه‌داشتن گاوهای کم تولید به‌غیراز اینکه سود ندارند، ضرر هم دارند. حتی اگر دیدیم یک گاو خوب، بیمار است، حساب کنیم هزینه درمانش چقدر می‌برد؟ چقدر احتمال مرگ دارد؟ عواقب بعدی درمان چه چیزهایی است؟ بعضی از گاوها، بار زیادی را بر روی گاوداری تحمیل می‌کنند، لذا حذف آن‌ها به‌صرفه می باشد.
علاوه بر این گوساله‌های این گاوهای بد هم، در صورت عدم اصلاح نژاد گاوهای خوبی نخواهند بود. پس اولین کار این است که گاوهای بد را حذف کنیم.
می‌توانیم با حذف سه گاو بد، دو تلیسه خوب بخریم. این تلیسه‌ها بعد از زایمان حتماً 40 لیتر شیر را تولید خواهند کرد. گوساله‌های آن‌ها هم آینده گاوداری را تضمین می‌کند. لذا توصیه ما این است که برای حذف گاو، با کارشناس مربوط مشورت کنیم.
گاوی که اصطلاحاً بهار شیر است (تا 3 ماه بعد از زایمان خوب شیر می‌دهد، ولی بعد شیر او کم می‌شود)، این گاو باید سریعاً حذف شود. گاوهایی که سخت‌زایی داشتند و یا عفونت رحم گرفته اند و با درمان بهبود نیافته اند، باید حذف شوند. چون اگر بخواهیم این‌ها را آبستن کنیم، ممکن است چندین ماه طول بکشد، درنتیجه تولید شیر آن‌ها کم می‌شود و صرفه اقتصادی ندارند. این گاو نباید تلقیح شوند، باید تیمار شده و وقتی شیر آن کم شد، حذف شوند.
گاودار باید محاسبه کند آیا هزینه هایی که برای آبستن شدن گاو خرج می‌کند، صرفه اقتصادی دارد یا نه؟ درصورتی‌که به‌صرفه نیست، گاو باید حذف شود. پس سیاست حذف و خرید تلیسه جایگزین و خوب باید جزئی از کار باشد وگرنه گاودار متضرر می‌شود و وضعش بدتر می‌شود.
 از طرف دیگر با اصلاح نژاد و خرید اسپرم‌های خوب، باید نسل بعدی گاوهایمان را اصلاح کنیم تا تلیسه‌ها بهتر از مادرهایشان باشند و با این کار روز به روز گله بهتر ‌شود. بعلاوه تیم مدیریت گاوداری، دامپزشک، مهندسین، کارگرها را روز به روز قوی‌تر کنیم تا گاوها کمتر بیمار شوند و کمتر مشکل پیدا کنند. لذا باید تغذیه، مدیریت، اصلاح نژاد و بهداشت گله را خوب کنترل کنیم تا گاوداری سود خوبی داشته باشد.