اداره کل دامپزشکی استان یزد

موضوع: استرس گرمایی، آقای ... (دامدار) شاکی هستند که گاوهایشان غذا نمی‌خورند و شیر آنها بسیار کم شده است. بیشتر شب‌ها که هوا خنک می‌شود، برای تغذیه به سر آخور می‌آیند. با وجود این که سقف گاوداری شیروانی است، گاوها اصلاً زیر سقف نمی‌روند. آن‌ها در آفتاب می خوابند، اما در زیر سایه سقف شیروانی استراحت نمی‌‌کنند.
در این گاوداری اگر شما هم، چند دقیقه‌ای را زیر سقف بمانید، متوجه عدم جا به جایی هوا در قسمت مسقف می‌شوید. هوا ساکن و دم کرده است و احساس خفگی به انسان دست می‌دهد.گاوها به دلیل بزرگی جثه و میزان حرارتی که به دلیل متابولیسم زیاد تولید می‌کنند، به‌سادگی دچار استرس گرمایی می‌شوند.
اگر با یک دوربین مادون‌قرمز از یک گاو عکس بگیریم، حرارت زیادی در بدن گاو دیده می‌شود. عکس‌ها نشان می‌دهد که داخل بدن گاو، شعله‌های آتش زیادی وجود دارد. در اثر سوخت و ساز مواد غذایی به ویژه علوفه‌ها، حرارت زیادی در شکمبه گاو تولید می‌شود.
این حرارت به هر شکل ممکن باید از بدن گاو دفع شود. وقتی گاو به زیر سقف، آن هم سقف ایرانیت می‌رود، حرارت دفع شده از بدنش به سقف برخورد می‌کند و به سمت گاو بازمی‌گردد و احساس خفگی به دام دست می‌کند. بنابراین گاو از زیر سقف فرار می‌کند و خوابیدن در آفتاب را به سایه زیر سقف که بدون تهویه است، ترجیح می‌دهد.
توصیه می‌شود که دیوار بین سالن‌ها و دیوار پشت قسمت مسقف را تا جایی که امکان دارد، خراب کنند تا هوا به‌خوبی در سالن جریان پیدا کند. ارتفاع هم بسیار مهم است، سقف باید حداقل 5 متر ارتفاع داشته باشد تا هوا به‌خوبی در زیر آن جریان پیدا کند.
در ضمن بهتر است تعدادی فن به فاصله 5/2 متر از زمین با زاویه 30 درجه نصب شود و مقابل فن‌ها مه‌پاش تعبیه کنند. زایشگاه گاوداری نیز از این شرایط مستثنی نیست و باید دیوار چهار طرف آن خراب گردد تا در زایشگاه و در بین سالن‌ها هوا به‌خوبی جریان پیدا کند.
با انجام این اقدامات گاوها به‌راحتی زیر سقف می روند و استراحت می‌کنند و تولید شیر آن‌ها هم کم نمی‌شود.
ضمناً در بالای آخورها و آبشخورها سایه‌بان نصب گردد تا گاو در حین غذا خوردن کمتر دچار استرس گرمایی شود.
یادآور می‌شویم که بهتر است سقف گاوداری بین 5 تا 6 متر ارتفاع داشته باشد تا هوا به‌خوبی در زیر آن جریان پیدا کند.